میناکاری روی شیشه هنر جهانی از صنایع دستی

نقاشی روی شیشه

میناکاری روی شیشه یکی از زیرشاخه‌های هنر میناکاری است. از گذشته تاکنون از این هنر اصیل ایرانی برای تزئین محصولات مختلف استفاده می‌شود. در طول تاریخ میناکاری روی مس، نقره، طلا ، سفال و شیشه رایج بوده است.

کار بر روی شیشه در مقایسه با سایر سطوح دشوارتر است و نیاز به دقت بیشتری دارد. لذا محصولات میناکاری روی شیشه کمتر از سایر محصولات در بازار موجود است.

اما این محصولات از ظرافت و زیبایی خاص و خیره‌کننده‌ای برخوردارند. مانند میناکاری روی مس،میناکاری روی طلا، میناکاری روی شیشه نیز مشتریان خاص خود را دارد.

شیشه مینا کاری چیست؟

میناکاری روی شیشه در واقع نوعی از نقاشی روی شیشه است. نقاشی روی شیشه با ابزار مخصوص و با دقت و ظرافت بسیار زیاد انجام می‌شود. ظاهراً در گذشته از پودر شیشه که مینا نامیده می‌شد برای نقش زنی بر روی محصولات شیشه‌ای استفاده می‌شده است.

به همین دلیل این محصولات با عنوان میناکاری معرفی می‌شوند. البته در گذشته به خاطر استفاده از رنگهای آبی و سبز برای زمینه این محصولات، شباهت آنها با محصولات میناکاری بسیار زیاد بود.

امروزه از طرح‌ها و رنگهای متنوعی در این کار استفاده می‌شود و برای لعاب نقش‌زنی نیز از رنگهای کوره‌ای استفاده می‌شود.

وسایل میناکاری روی شیشه

– قلم‌مو: انواع قلم‌مو از مهمترین وسایل میناکاری روی شیشه است. قلم‌موی کف رنگ و قلم‌موی دورگیر دو نمونه از انواع قلم‌موی مورد نیاز برای این کار است.

• کاردک: این وسیله برای آماده کردن رنگ پودری کارایی دارد.
• سوزن (خودکار سوزنی): این وسیله برای سوزن کشی نقوش لازم است.
• محو کن: این وسیله برای زدودن اضافات رنگ استفاده می‌شود.
• رنگ پودری کوره‌ای: در نقاشی روی شیشه به جای رنگ میناکاری از رنگ پودری کوره‌ای استفاده می‌شود. زیرا رنگ پودری کوره‌ای در دمای 550 درجه نیز تثبیت می‌شود ولی رنگ مخصوص میناکاری باید تا 760 درجه حرارت ببیند.

از آنجایی که محصولات شیشه‌ای نهایتاً تا 560 درجه تحمل حرارت دارند استفاده از این رنگها برای محصولات شیشه‌ای ممکن نیست.

مراحل میناکاری روی شیشه

• رنگ زمینه: اولین مرحله برای میناکاری روی شیشه رنگ کردن زمینه کلی کار است که به دلخواه انجام می‌شود. پس از رنگ‌آمیزی زمینه، کار داخل کوره قرار می‌گیرد تا رنگ آن تثبیت شود.
• نقش‌زنی: در این مرحله طراح، نقوش مورد نظر خود را با همان رنگهای کوره‌ای بر روی ظرف ترسیم می‌کند. پس از پایان نقش‌زنی باز هم کار درون کوره در دمای 550 درجه حرارت می‌بیند. این کار سبب می‌شود نقوش کار به بخش جدایی‌ناپذیر آن تبدیل شوند.
• آب طلا کاری: معمولاً در این کار از رنگ طلایی نیز استفاده می‌شود. به خاطر اهمیت این رنگ در جلوه نهایی کار، آب طلا کاری در یک مرحله جداگانه انجام شده و برای سومین بار کار درون کوره حرارت می‌بیند.

نقاشی روی شیشه با ویترای چیست؟

رنگ ویترای یکی از رنگهای جدید برای نقاشی روی شیشه است که استفاده از آن ساده‌تر است. به همین دلیل آموزش نقاشی روی شیشه با ویترای در مدارس نیز انجام می‌شود.

دو نوع رنگ ویترای معمولی و رنگ ویترای قابل پخت در بازار موجود است. رنگ ویترای معمولی نیازی به پخت ندارد و دوام زیادی ندارد. رنگ ویترای قابل پخت نیز در دمای 160 درجه تثبیت می‌شود و ماندگاری خوبی دارد.

پخت این نوع رنگ در فرهای خانگی نیز امکان‌پذیر است. از لحاظ ظاهری، تفاوت رنگ ویترای با رنگ کوره‌ای در شفاف بودن رنگ ویترای و مات بودن رنگ کوره‌ای است.

از لحاظ دوام نیز ماندگاری رنگهای کوره‌ای بسیار بیشتر است. در واقع برای ظروف پر مصرفی که به طور مداوم در معرض شستشو قرار دارند استفاده از ویترای مناسب نیست.

تفاوت محصولات خانگی و کارگاهی

مهمترین دلیل ارزش بالای مینای شیشه دوام و ماندگاری نقوش آن است. در واقع استفاده از مواد اولیه مخصوص و پخت در دمای بالای 500 درجه سبب می‌شود نقوش به جزئی از کار تبدیل شده و در برابر شستشو کاملاً مقاوم باشد.

اهمیت این نکته زمانی مشخص می‌شود که بدانیم حتی برخی ظروف چینی و سرامیک با تزئینات طلایی چنین مقاومتی ندارند. در واقع محصولاتی که آب طلا کاری دارند اگر در دمای بالای 500 درجه در کوره حرارت ببینند رنگ آنها کاملاً تثبیت شده و به همین دلیل قیمت بالایی دارند.

قیمت میناکاری روی شیشه

قیمت ظروف میناکاری روی شیشه مانند سایر صنایع دستی بر حسب میزان نقوش و نحوه اجرای آن تفاوت دارد. اما به طور کلی این ظروف در رده محصولات لوکس و گران قیمت قرار دارند.

طرح میناکاری روی شیشه

برای انتخاب طرح میناکاری روی شیشه هیچ محدودیتی وجود ندارد. برخی هنرمندان رشته مینای شیشه استفاده از نقوش سنتی ایرانی را ترجیح می‌دهند. برخی از هنرمندان نیز نقوش مورد علاقه خود را بر روی کار اجرا می‌کنند. امروزه محصولات متنوعی با نقوش کاملاً مدرن و متفاوت نیز در بازار موجود است.

آموزش میناکاری روی شیشه

میناکاری روی شیشه آموزش کوتاه و کارآمدی دارد. افرادی که در زمینه نقاشی مستعد باشند به راحتی می‌توانند از این راه کسب درآمد کنند.

کافی است در یک دوره آموزشی شرکت کرده و با ابزار و شیوه کار به خوبی آشنا شوند. بهترین دوره‌های آموزش این هنر توسط سازمان فنی حرفه‌ای و جهاد دانشگاهی برگزار می‌شود.

خرید ظروف شیشه‌ای میناکاری شده

یکی از مزایای محصولات میناکاری روی شیشه ماندگاری و دوام بالای آنها است. نقش و رنگ این محصولات به خاطر پخت در کوره کاملاً ثابت می‌شود. بنابراین این محصولات مثلاً به عنوان ظروف پذیرایی نیز کارایی دارند.

در واقع لزومی ندارد به عنوان یک محصول زینتی خریداری شوند بلکه به عنوان یک محصول مصرفی نیز کارایی و دوام بسیار خوبی دارند.

میناکاری روی شیشه در اصفهان

شهر اصفهان به عنوان قطب میناکاری روی مس شناخته می‌شود. اما سایر صنایع دستی ایران از جمله محصولات شیشه میناکاری نیز در بازار این شهر وجود دارد.

به طور کلی در این شهر به خاطر هنرمندان زبردست و خوش ذوق، محصولات متنوع و جذابی تولید می‌شود. به همین خاطر اغلب افراد ترجیح می‌دهند برای خرید صنایع دستی به این شهر مراجعه کنند.

میناکاری روی شیشه در تهران

برای خرید میناکاری روی شیشه، شهر تهران نیز گزینه مناسبی است. زیرا تهران شهر هزار رنگی است که یافتن هرچیزی در آن ممکن است. در زمینه هنرهای سنتی و محصولات دست‌ساز نیز محصولات متنوعی در این شهر تولید می‌شود.

به خصوص اگر به طرح‌های مدرن و متفاوت بر روی محصولات شیشه‌ای علاقمند باشید حتماً در فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌های صنایع دستی تهران محصولات جذابی پیدا خواهید کرد.

منبع : کافه مینا  CafeMina.ir